Uprawnienia do kierowania pojazdami podzielone są na poszczególne kategorie, ze względu na to jakimi pojazdami pozwalają poruszać się kierowcy. Przybliżymy w tym artykule nieco informacji oraz wymagań dotyczących wszystkich kategorii prawa jazdy.
Kategoria AM jest to kategoria prawa jazdy, którą można zdobyć najwcześniej, bo już w wieku 14 lat, za okazaniem zgody rodzica lub opiekuna prawnego. Daje ona możliwość prowadzenia motoroweru, czterokołowca lekkiego oraz tych pojazdów z przyczepą.
Kategoria A1 uprawnia do kierowania: motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg, motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW, pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM oraz wszystkimi tymi pojazdami z przyczepą. Minimalny wiek wymagany do kierowania pojazdami kategorii A1 to 16 lat, przy czym do egzaminu państwowego i wydania dokumentu wymagana jest pisemna zgoda rodziców lub prawnych opiekunów.
Uprawnienia kategorii A2 pozwalają na kierowanie: motocyklem o mocy nieprzekraczającej 35 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,2 kW/kg, przy czym nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe o mocy przekraczającej dwukrotność mocy tego motocykla, motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW, pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM oraz zespołami tych wszystkich pojazdów z przyczepą. Minimalny wymagany wiek kierowcy to 18 lat.
Prawo jazdy kategorii A uprawnia do kierowania każdym motocyklem i pojazdami określonymi dla kategorii AM oraz wszystkimi tymi pojazdami z przyczepą. Jeżeli osoba od co najmniej 2 lat posiada prawo jazdy kategorii A2, to minimalny wiek do kierowania pojazdami kategorii A wynosi 20 lat, jeżeli nie – 24 lata. W przypadku motocykli trójkołowych o mocy przekraczającej 15 kW, należących do kategorii A, minimalny wiek do kierowania to 21 lat.
Od 16 roku życia, za zgodą rodziców lub opiekunów, można się także starać o prawo jazdy kategorii B1. Uprawnia ono do kierowania czterokołowcem oraz pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM.
Kategoria B prawa jazdy uprawnia do kierowania: pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla, zespołem tego pojazdu z przyczepą lekką (do 750 kg), zespołem tego pojazdu z przyczepą inną niż lekka, jednak dopuszczalna masa całkowita tego zespołu nie może przekroczyć 4250 kg (tylko po zaliczeniu dodatkowego egzaminu praktycznego i uzyskaniu właściwego wpisu w dokumencie prawa jazdy), pojazdami z kategorii AM, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawo jazdy kategorii B uprawnia także do kierowania: ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem tych pojazdów z przyczepą lekką (do 750 kg). Jeżeli osoba posiada prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat może kierować również motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg. Minimalny wiek do uzyskania uprawnień tej kategorii to 18 lat.
Kategoria B+E uprawnia do kierowania pojazdami kategorii B, zespołem pojazdów złożonym z pojazdu kategorii B oraz przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony, w Polsce uprawnia ona także do kierowania zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego i przyczepy. Minimalny wymagany wiek dla tej kategorii to 18 lat.
Prawo jazdy kategorii C1 uprawnia do kierowania pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony do 7,5 tony, z wyjątkiem autobusu, zespołem tego pojazdu z przyczepą lekką (do 750 kg), pojazdami z kategorii AM oraz na terenie Polski ciągnikiem rolniczym i pojazdem wolnobieżnym i zespołami tych pojazdów z przyczepą lekką (do 750 kg). Osoba musi mieć ukończone 18 lat i posiadać uprawnienia do kierowania pojazdami z kategorii B aby uzyskać prawo jazdy tej kategorii.
Posiadając prawo jazdy kategorii C, możesz kierować pojazdem o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony (z wyjątkiem autobusu), zespołem tego pojazdu z przyczepą lekką (do 750 kg), pojazdami kategorii AM oraz na terenie Polski ciągnikiem rolniczym i pojazdem wolnobieżnym i zespołami tych pojazdów z przyczepą lekką (do 750 kg). Minimalny wiek wymagany od kandydata na kierowcę pojazdów kategorii C to 21 lat, przy czym dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz osób, które uzyskały kwalifikację wstępną jest to 18 lat, a dla funkcjonariuszy kierujących pojazdami Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Granicznej oraz Służby Ochrony Państwa jest to 19 lat.
Prawo jazdy kategorii C1+E uprawnia do kierowania zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 12 ton, składającego się z pojazdu z kategorii C1 oraz przyczepy i na terenie Polski, zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami), przy jednoczesnym posiadaniu prawa jazdy kategorii B uprawnia także do kierowania zespołem pojazdów określonym w prawie jazdy kategorii B+E. Minimalny wymagany wiek kierowcy pojazdów tej kategorii to 18 lat.
Prawo jazdy kategorii C+E uprawnia do kierowania pojazdami z zakresu kategorii C oraz zespołem pojazdu tej kategorii z przyczepą, zespołem pojazdów określonym w prawie jazdy kategorii B+E (przy posiadanym prawie jazdy kategorii B) oraz na terenie Rzeczypospolitej Polskiej zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego i przyczepy (kilku przyczep). Minimalny wiek wymagany przy kategorii C+E to 21 lat, przy czym dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz osób, które uzyskały kwalifikację wstępną jest to 18 lat.
Prawo jazdy kategorii D1 uprawnia do prowadzenia autobusu przeznaczonego konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, o długości nieprzekraczającej 8 m oraz zespołu tego pojazdu z przyczepą lekką (do 750 kg), pojazdów określonych w kategorii AM oraz na terenie Polski ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego i zespołów tych pojazdów z przyczepą lekką (do 750 kg). Minimalny wymagany wiek kandydata na kierowcę pojazdów kategorii D1 to 21 lat.
Prawo jazdy kategorii D uprawnia do prowadzenia autobusu, zespołu autobusu z przyczepą lekką (do 750 kg), pojazdów z kategorii AM oraz na terenie Polski ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego i zespołów tych pojazdów z przyczepą lekką (do 750 kg). W przypadku posiadania przez kierowcę również prawa jazdy kategorii C+E razem z D, uprawnia to do prowadzenia pojazdów określonych dla kategorii D+E. Minimalny wymagany wiek dla kategorii D to 24 lata, przy czym dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynosi on 19 lat, dla funkcjonariuszy kierujących pojazdami Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Granicznej oraz Służby Ochrony Państwa oraz dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną wynosi on 21 lat. Natomiast dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną przyspieszoną minimalny wiek wynosi 23 lata lub 21 lat (taka osoba może kierować wyłącznie pojazdami wykonującymi regularne przewozy osób na liniach komunikacyjnych na trasie nieprzekraczającej 50 km).
Prawo jazdy kategorii D1+E uprawnia do kierowania zespołem pojazdów składającym się z pojazdu określonego w kategorii D1 i przyczepy, na terenie Polski uprawnia do kierowania zespołem pojazdów składającym się z ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (kilkoma przyczepami) oraz jeżeli osoba posiada również prawo jazdy kategorii B, może prowadzić pojazdy określone w kategorii B+E. Wymagany wiek dla tej kategorii to 21 lat.
Kategoria D+E umożliwia kierowanie pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii D łącznie z przyczepą (kilkoma przyczepami) oraz na terytorium Polski zespołem ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami). Przy posiadaniu przez osobę również prawa jazdy kategorii B, może ona kierować także zespołami pojazdów określonymi dla kategorii B+E. Minimalny wymagany wiek kierowcy pojazdów tej kategorii to 24 lata, przy czym dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną jest to 21 lat a dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną przyspieszoną 23 lata lub 21 lat (taka osoba może kierować wyłącznie pojazdami wykonującymi regularne przewozy osób na liniach komunikacyjnych na trasie nieprzekraczającej 50 km).
Prawo jazdy kategorii T uprawnia do kierowania ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym i zespołami tych pojazdów z przyczepą (przyczepami), pojazdami kategorii AM. Wymagany minimalny wiek kierowcy pojazdów tej kategorii to 16 lat, przy czym do egzaminu i uzyskania dokumentu wymagana jest pisemna zgoda rodziców lub opiekunów.
Do kierowania tramwajem wymagane jest pozwolenie na kierowanie tramwajem, o które może się ubiegać osoba po ukończeniu 21 roku życia, przy czym może ona posiadać tylko jedno ważne pozwolenie.
Rowerem może jeździć każda osoba od 10 roku życia, a wózkiem rowerowym lub rowerem wieloosobowym, przewożąc inną osobę od 17 roku życia, przy czym w przypadku osób poniżej 18 roku życia muszą one posiadać dokument stwierdzający uprawnienia do kierowania tymi pojazdami i są to: karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T.
Pojazd zaprzęgowy może prowadzić osoba, która ukończyła 15 lat, przy czym podczas jazdy przed ukończeniem 18 roku życia musi ona posiadać kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T.